Priveg je jedan od najarhaičnijih i najkompleksnijih običaja iz kulta mrtvih koji se može danas naći na tlu Evrope. On je u svoj punoći i svežini sačuvan u obrednoj praksi Vlaha Ungurjana severoistočne Srbije. Za Vlahe je priveg (“privjegju”) “vatra za one koji su umrli bez sveće”, dok je kod Rumuna priveghiu “noćno bdenje uz odar pokojnika”. Reč je starinom latinskog porekla, direktno od oblika pervigilium (“pobožno bdenje”) a od osnove vigil, vigilis koja je imala značenje “stražariti budan”.
U obrednoj praksi Vlaha priveg se praktikuje u porodičnoj i seoskoj varijanti. Porodični se priređuje na godišnjicu smrti pojedinca, a seoski na Mesne i Bele poklade, kada se pali jedna velika vatra za sve pokojnike sela.
Selo Laznica (850 kuća sa oko 4000 stanovnika) nalazi se u srcu Homolja i pripada opštini Žagubica.
Kroz različite običaje kao što je puštanje vode, pripremanje vatre i namenjivanje pesme i igre preminulima, meštani pokazuju koliko neguju svoju tradiciju i čuvaju uspomenu na svoje pokojnike.
Događaj je počeo u 8 časova ujutro, prikupljanjem drva. Popodne od 16 sati priređen je defile učesnika, a od 16 i 30 paljenje vatre, „privega“, uz poštovanje verskih običaja i tradicije. U 18 i 30 predstavio se domaćin KUD „Izvor“ sa gostima.
Manifestaciju je organizovao KUD „Izvor“ iz Laznice u saradnji sa Turističkom organizacijom opštine i Kulturno-prosvetnim centrom „Jovan Šerbanović“ Žagubica, a uz podršku MZ „Jedinstvo“ Laznica. Generalni pokrovitelj i ove godine bila je opština Žagubica.
Pema verovanjima predaka, mrtvi iz Istočne Srbije ne moraju da brinu za svoju budućnost. O svim njihovim onozemaljskim potrebama staraju se naslednici, rođaci i prijatelji. Gotovo svi pogrebni običaji Vlaha Istočne Srbije počivaju na tradicionalnim narodnim verovanjima koja vuku korene iz drevnih vremena i svi su usmereni ka tome da preminulom olakšaju prelazak na onaj svet, kao i večni boravak u raju.
