Srbija se svrstava među zemlje sa najvećom emisijom ugljen-dioksida po proizvedenom kilovatu električne energije, a problem zagađenja vazduha prisutan je u gotovo svim većim gradovima, uključujući Beograd, Novi Sad, Niš, Užice, Valjevo, Kosjerić i Novi Pazar.
Dok je Evropska unija u poslednjih petnaestak godina uspela da smanji zagađenje za oko 30 odsto, u Srbiji ozbiljnijih pomaka nije bilo, što se direktno odražava na zdravlje stanovništva i životni vek građana.
Ovakav način proizvodnje energije imaće i ozbiljne ekonomske posledice, jer će od naredne godine Srbija biti u obavezi da plaća CBAM takse. To će dovesti do poskupljenja izvoza, s obzirom na to da se veliki deo domaćih proizvoda pravi uz visok nivo zagađenja.
Iako postoji Program zaštite vazduha za period od 2022. do 2030. godine, u javnosti nema jasnih informacija o tome koliko se taj dokument sprovodi u praksi, zbog čega se postavlja pitanje transparentnosti trošenja novca namenjenog zaštiti životne sredine. Kao jedno od rešenja ističe se dosledna primena principa „zagađivač plaća“, kroz strože kazne za one koji prekoračuju dozvoljene emisije i ugrožavaju vazduh, vodu i zemljište. Ta sredstva bi trebalo usmeravati u projekte prečišćavanja vazduha i voda, kao i u pošumljavanje, koje se smatra jednom od najisplativijih i najkorisnijih investicija.
Prema dostupnim istraživanjima, najveći zagađivači u Srbiji nisu individualna ložišta i saobraćaj, već energetski i industrijski sektori, pre svega Elektroprivreda Srbije i kompanija Ziđin. Više od polovine električne energije u zemlji proizvodi se iz uglja lošeg kvaliteta, što dovodi do oslobađanja ogromnih količina štetnih polutanata. Intenzivna eksploatacija i prerada rude dodatno pogoršavaju stanje, a nepovoljni meteorološki uslovi često sprečavaju rasipanje zagađujućih čestica.
Termoelektrane sa Balkana učestvuju sa oko polovine ukupnog evropskog zagađenja sumpornim i azotnim oksidima, dok značajan deo tog opterećenja dolazi upravo iz Srbije, pre svega iz velikih termoenergetskih sistema u Kolubari, TENT-u i Kostolcu, kako kroz proizvodnju električne energije, tako i kroz eksploataciju uglja.
