Narodna banka Srbije donela je odluke kojima bankama omogućava da olakšaju građanima otplatu kredita odobrenih pre 18. marta ove godine, odnosno pre uvođenja vanrednog stanja zbog pandemije Kovid-19.
NBS je olakšavanje otplate kredita građana omogućila usvajanjem odluke o adekvatnosti kapitala banke i odluke o izmeni i dopuni Odluke o upravljanju rizikom koncentracije po osnovu izloženosti banke određenim vrstama proizvoda.
Iz NBS navode da ovi propisi predstavljaju pažljivo odmerenu reakciju centralne banke na moguće pogoršanje finansijskog položaja građana koji su se zadužili pre nastupanja vanrednih okolnosti izazvanih pandemijom COVID-19 po osnovu uzetog potrošačkog kredita (uključujući i potrošačke kredite odobrene za kupovinu motornih vozila), gotovinskog ili drugog kredita (koji nije stambeni kredit ni minus po tekućem računu).
Usvajanje navedenih odluka treba da doprinese olakšavanju uslova otplate kredita grđanima koji su se suočili ili će se tek suočiti sa smanjenjem prihoda ili gubitkom posla, kao i svim građanima koji, iako nisu u finansijskim poteškoćama, žele da svoje neotplaćene obaveze prema banci izmire u nešto dužem vremenskom periodu od inicijalno predviđenog.
Uvažavajući vanredne okolnosti koje su nastupile u prethodnom periodu, usvojenim novinama bankama se otvoraju dodatne mogućnosti da u toku ove i naredne godine dužnicima koji su se zadužili pre nastupanja vanrednih okolnosti ponude adekvatne olakšice u vezi sa otplatom gore navedenih kredita, a da se to ne odrazi negativno na pokazatelje poslovanja banke, navodi se u saopštenju NBS.
Konkretno, banke će od dana stupanja na snagu propisa biti podstaknute da dužnicima ponude refinansiranje ili promenu datuma dospeha poslednje rate potrošačkih, gotovinskih i ostalih kredita (koji nije stambeni kredit ni minus po tekućem računu) odobrenih do 18. marta 2020. godine i to na dodatnih dve godine duže u odnosu na trenutno važeći režim rokova otplate ovih kredita (koji podrazumeva rok otplate do 7 godina u toku ove godine, do 6 godina u toku 2021. godine, do 8 godina za potrošačke kredite odobrene za kupovinu motornih vozila nevezano za godinu).
Navedene olakšice se mogu ponuditi dužnicima i u slučaju da je nakon refinansiranja, odnosno promene datuma dospeća poslednje rate pod uslovima predviđenim novim propisima, kreditno opterećenje dužnikovih prihoda (stepen kreditne zaduženosti) veće od 60 odsto.
Iz NBS ističu da stimulisanjem odobravanja olakšanih uslova otplate kredita stanovništvu ne odstupaju od podsticanja prakse održivog kreditiranja i sprečavanja odobravanja nenamenskih kredita stanovništvu na rokove koji nisu u skladu s rizičnošću ove vrste proizvoda i kreditnom sposobnošću svakog pojedinačnog dužnika.
Takođe, na ovaj način se umanjuju rizici od rasta stope problematičnih kredita u ovom segmentu kreditiranja u periodu nakon isteka moratorijuma, doprinosi se ublažavanju posledica krize u ovoj i narednoj godini i stvaraju se uslovi za kreiranje dodatne potrošnje fizičkih lica, navode iz NBS.
