Otkriće biblioteke u pećinama u Kini promenilo je istoriju. Naime, jedan od dokumenata, Dijamantna sutra, najstarija je štampana knjiga na svetu, a datira iz 868. godine. To je dokaz da štampanje nije poteklo iz Evrope.
Misterije su svuda oko nas. Brojne od njih su i zapisane, ali nedostupne većini.
Skrivene biblioteke polako su tokom prošlog veka počele da pronalaze put u javnost. Evo najpoznatijih.
1. BIBLIOTEKA U PEĆINI, KINA
Na rubu pustinje Gobi u Kini, deo pećinske mreže u Dunhuangu — Hiljadu pećina Bude, bio je zapečaćen hiljadu godina.
Taoistički monah Vang Juanlu, nezvanični čuvar pećine, otkrio je 1900. godine skrivena vrata koja su vodila do komore ispunjene rukopisima nastalim između četvrtog i 11. veka.
Lokalne vlasti nisu pokazale interes za dokumente, ali ostatak sveta jeste. Mađarski istraživač Aurel Stejn otkupio je 10 hiljada rukopisa, a deo su uzele i delegacije Francuske, Rusije i Japana, nakon čega je kineska Vlada naredila da se ostatak dokumenata preseli u Peking.
Zahvaljujući inicijativi Britanske biblioteke, 1994. godine započeta je digitalizacija kolekcije s partnerima širom sveta. Niko ne zna zašto je pećina bila zapečaćena. Stručnjaci smatraju da je razlog čuvanje spisa koji se više nisu koristili, a bili su veoma važni da bi se bacili.
Druga teorija je da su hteli da ih spašavaju od moguće invazije. Njihovo otkriće promenilo je istoriju. Naime, jedan od dokumenata, Dijamantna sutra, najstarija je štampana knjiga na svetu, a datira iz 868. godine.
To je podsetnik da štampanje nije poteklo iz Evrope.
2. VATIKANSKI TAJNI SPISI
Lokacija možda najpoznatije tajne biblioteke na svetu bila je poznata otkad je nastala, od 1612. godine. Reč „tajni“ potiče od njenog latinskog naziva „secretum“, što zapravo znači privatno.
Ovi arhivi sadrže papsku korespondenciju poslednjih hiljadu godina, a prema brojnim teoretičarima zavera i maštovitim autorima, ona uključuje i dokaze o postojanju vanzemaljaca, dokaze o Isusovoj krvnoj liniji, ali i mašinu Kronovizor, koju je izgradio benediktanski sveštenik, kako bi se vratio u vreme i snimio Isusovo raspeće.
Upravo zbog ovakvih priča, lagano je počelo otvaranje arhiva javnosti, ali za početak, organizovane su samo izložbe određenih dokumenata i ograničene su posete u određenim delovima arhiva.
Ipak, u veći deo arhiva ulazak je i dalje zabranjen, a maštovitim pričama doprinosi i činjenica da je arhiv smešten u betonskom bunkeru, čiji je deo iza Bazilike Svetog Petra, a čuvaju ga švajcarski vojnici i vatikanska policija.
Među zanimljivijim dokumentima u arhivima se nalazi dopisivanje papa s Mocartom, Erazmusom, čak i Hitlerom. Tu je i dekret o ekskomunikaciji Martina Lutera, ručno pisani transkript suđenja Galileu, kao i pismo Mikelanđela, u kojem se žali da mu rad za Sikstinsku kapelu nije plaćen.
3. KAIRSKA GENEZA
Ove spise ne čuva naoružana straža, već vekovi zaborava.
Oko 280 hiljada fragmenata jevrejskih spisa pronađeno je u zidovima sinagoge Ben Ezra, a postali su poznati pod nazivom Kairska geneza.
Sačuvani su, jer se, prema jevrejskom zakonu, nijedan spis koji spominje Boga, ne sme baciti.
Tako su se oni, koji se nisu koristili, smestili u poseban deo sinagoge. Fragmenti su izuzetno bitni, jer otkrivaju kako su jevrejski trgovci na Bliskom istoku i na Mediteranu sarađivali s hrišćanima i muslimanima, a antisemitizam nije bio toliko raširen kao što se ranije mislilo.