U Ždrelu, naselju s nešto više od 600 stanovnika, udaljenom desetak kilometara od Petrovca na Mlavi, vikendom se nekoliko puta uveća broj stanovnika. Ono je za tri decenije postalo ozbiljan turistički centar, koji se spontano razvio – oko vruće bare, odnosno snažnog termomineralnog izvora, koji je šiknuo 1986. na livadi kraj puta ka Žagubici.
Među prvim gostima koji su dolazili u velikim grupama i usmeno širili vesti o banji bili su planinari koji vole obližnje vrhove Veliki i Mali Vukan. Oni imaju i veliki planinarski dom u Ždrelu, pa su posle napornih akcija često svraćali na banjanje i opuštanje.
Tako se pored toliko čuvenih banja Srbije, od kojih mnoge propadaju, na turističkoj mapi pojavila nova uspešna destinacija – “Mlavske terme”. Veliki hotelsko-banjski centar s bazenom zvanično je otvoren 2009, ali se brzo pokazalo da ima prostora i za druge preduzetnike. Kraj čuvenog etno-restorana “Vrata Homolja” niču novi smeštajni kapaciteti sa povoljnim cenama. Domaćini idu dalje i neprestano šire turističku ponudu, a pomažu im planinari požarevačkog kluba “Vukan” i “Gornjaka” iz Petrovca na Mlavi. Oni uz pomoć lokalne samouprave čiste i obeležavaju staze oko Ždrela kojima se stiže ne samo do prelepih vidikovaca već i do značajnih srpskih srednjovekovnih spomenika, manastira i tvrđava koja su prava čuda graditeljstva.
“Vukanovci” su nedavno pročistili, obeležili i na rizičnim delovima osigurali lancima možda najatraktivniju stazu u Srbiji, koja vodi duž samog ruba bele litice masiva Vukana, visoke i do 100 metara. Za one sa manjim planinarskim ambicijama sad je lako dostupan vidikovac iznad česme Četiri lule u klisuri, s koga se ujutro može posmatrati neverovatna scena reke magle i oblaka koja juri pred vašim očima kroz vetroviti kanjon.
Članovi “Grornjaka” su raščistili i obeležili atraktivnu stazu na suprotnoj litici, duž Kozjeg grba, koja vodi na vrh Ježevac s fantastičnim vidikom na Homolje i Braničevo. Navigaciju, trekove za staze koji se koriste pomoću mobilnih aplikacija, postavili su na sajt kluba, a u saradnji s petrovačkom opštinom postaviće i velike informativne table s mapama ispred svih značajnijih ugostiteljskih objekata.
OŽIVELA ISTORIJA
Ždrelo, seoce na izlazu iz Gornjačke klisure, zahvaljujući toplom izvoru i planinarskim stazama, prvi put posle srednjeg veka, postalo je vrlo živo i prometno mesto. Naime na mestu današnjeg Ždrela u nemanjićkoj Srbiji i despotovini nalazio se veliki trg, značajan trgovački centar gde su se sastajali karavani koji su Gornjačkom klisurom stizali iz Podunavlja i rudonosnog Borskog basena sa onima koji su stizali iz Pomoravlja i Podrinja. Zbog važnosti ovog puta cela klisura kojom teče Mlava bila je zaštićena dugim bedemima i mnogobrojnim kulama, pa je ova cela granična oblast dobila naziv Braničevo.
