Požarevačkim mirom završen je rat Turske protiv Austrije i Mletačke republike pa je objekat podignut na mestu potpisivanja, a kustoskinja Jelena Milenković podseća na taj veliki događaj posle koga je severoistočna Srbija pripala je Austriji.
U požarevačkom Narodnom muzeju, pored replika potpisnika mira, koji je sklopljen 21. jula 1718. godine čuva se i 11 medalja, od 21 koliko ih je Austrija iskovala, sa reljefnim predstavama koje govore o njenoj nadmoći nad Turskom.
Sedam medalja su originali. U ovom muzeju posetioci mogu naučiti mnogo toga. Požarevački muzej u svom sastavu ima i Kuću Dobrnjčevih, repliku nekadašnje kuće Arsenija Dobrnjca sa predmetima iz istorijske zbirke, Muzej kulturne istorije u kući porodice Trifunović iz 19. veka, Legat Miodraga Markovića sa 46 dela eminentnih slikara izmedju dva svetska rata, Galeriju savremene umetnosti u kojoj se održavaju izložbe dva puta mesečno, Etno park Tulba u kome je predstavljena narodna tradicija.
Glavnu zgradu sa arheološkom postavkom uglavnom posećuju organizovane ekskurzije, a stalna postavka je ove godine dopunjena predmetima iz srednjeg veka, medju kojima Milenković izdvaja mindjuše i prstenje koje se zbog svoje veličine nosilo samo za stolom.
Arheološka postavka u glavnoj zgradi muzeja,takozvanoj Krstinoj kući (poznatog požarevačkog advokata Krste Nikolajevića podignuta u 19. veku), hronološki počinje predmetima koji datiraju iz vremena 7.500 godina pre nove ere i posetioci mogu da vide rekonstrukciju kuće za kakvu se pretpostavlja da je postojala u Lepenskom viru, zatim rekonstrukciju prvog površinskog kopa na našim prostorima – rudnik Belovode.
Iz bronzanog doba, Milenković posebno izdvaja repliku Kličevačkog idola (original je uništen u bombardovanju muzeja u Prvom svetskom ratu) koji se nalazi na grbu grada. O životu Kelta na ovim prostorima svedoče viljuška za vadjenje mesa iz kotla, makaze za striganje ovaca, savijeni mačevi sa kojima su ratnici sahranjivani, a namerno su savijani da ih onaj ko bi opljačkao grobnicu ne bi mogao koristiti.
“Kelti su na naše prostore doneli i nožno vitlo u obradi grnčarije, te je u tom periodu nastala fantastična grnčarija, kao i robno-novčanu privredu”, kaže Milenković.
U 1. veku n. e. dolaze dve rimske legije – Sedma Klaudijeva i Ccetvrta Flavijeva i osnivaju desetak gradova i utvrdjenja duž Dunava, a za požarevački muzej najznačajniji su Margum (današnja Dubravica), Lederata (Ram) i Viminacijum.
Posetioci mogu da vide prsten ključeve iz tog pereioda, fibule, broševe, visak, kantar, a Milenković uz osmeh kaže da je kod Rimljana bila bolje razvijena zaštita potrošača o čemu svedoči da su na ulazu na pijacu imali baždareni kantar i svako je morao svoj kantar da uskladi sa njim.
Kao jedan do najvrednijih predmeta kustoskinja navodi grb kolonije Viminacijum, na kome se nalazi ženska figura, simbol provincije Gornja Mezija, i ona se oslanja na bika i lava, simbole dve legije. Izložene su i pozlaćene fibule kakve je imperator davao za zasluge, keramika i staklo iz Viminacijuma, lakrimarije u kojima su žene skupljale suze oplakujući pokojnike, a Milenković napominje da su ipak bočice za ulja i parfeme bile veće. Može se videti i posudje, nakit od ćilibara, stakla, kamena, narukvica od posebne vrste uglja, koji se nalazi samo u Tunisu, što svedoči o razvijenoj trgovini.
Zanimljivi su i predmeti od govedje kosti – ukosnice, krevetac, kockice, tu je toaletni pribor, medju kojim je jedan u obliku srpa za koji Milenković kaže da je preteča depilatora. Pažnju privlači i medicinski pribor – na Viminacijumu je nadjeno pet grobova lekara, a u muzeju je izložen pribor oftomologa i Milenković navodi da se do pronalaska lasera koristio isti pribor za skidanje katarakte. Ptičije pero, prirodno mastilo, lenjir, šestar dopunjuju sliku o životu u antičko doba, kao i klepsidra- vodeni sat.
“Radi tako što se potopi u vodu, ispuni se vodom, gornja rupa se zapuši palcem i kada sklonite palac i voda počne da teče kroz svih sedam rupica, prodje 30 sekundi. Ako zapušite šest i voda prolazi kroz samo jednu, prodje 180 sekundi. Koristili su ga za merenje pulsa, za ograničenje vremena govora u senatu. Eto zašto se kaže vreme teče”, govori Milenković.
Dečije igračke – maska, zvečka, kofica za vodu, izrađivane su od keramike, a nadjene su u dečijim grobovima, tu je i opeka za popločavanje ulica koju je pravila vojska i svaki vojnik je bio dužan da napravi 202 cigle dnevno.
Za kraj obilaska Milenković čuva naravno najbolje – originalne grobne freske iz Viminacijuma, radjene na svežem malteru prirodnim bojama, a kada se spoje pričaju priču o prelazu iz paganstva u hrišćanstvo.
