Tajne drevnih civilizacija ne prestaju da intrigiraju čoveka savremenog doba. Odlazimo na daleka putovanja ne bismo li otkrili kako su živeli ljudi pre više stotina i hiljada godina. Naročito nas privlači stari Egipat i velelepne i misteriozne građevine duž reke Nil.
Istorijske znamenitosti koje su opstale do modernih vremena pripovedaju zanimljivu priču o zemlji koja je bila dom drevnih Egipćana. Za mnoge turiste upravo je ova mistična istorija glavni motiv za boravak u Egiptu tokom leta. Od piramida u Gizi, preko veličanstvenog hrama u Luksoru do Abu Simbela, lokaliteti na tlu nekadašnje imperije faraona svedoče o prošlosti i fasciniraju svojom veličinom.
Otkrivamo vam čuda arhitekture starog Egipta – gde se nalaze, u čiju čast su podignuta i zašto i dalje magnetski privlače ljude da ih posete. Pročitajte.
Giza – dom piramida
Giza ili „Al Giza“ je sasvim izvesno prva asocijacija na Egipat. Kao lokacija jednog od sedam čuda drevnog sveta – piramida, Giza je upisana u svaku turističku mapu kao poznato i važno kulturno-istorijsko mesto. Ovde se nalazi kompleks od tri piramide – Keopsova (Kufuova ili Velika piramida), Kefrenova i Menkorova.
Keopsova piramida je pripadala Kufuu, drugom kralju Četvrte dinastije, najstarija je i najveća, a u drevno doba bila je i najviša građevina na svetu. Druga po veličini je Kefrenova piramida, koja je posvećena Kufuovom sinu Kefrenu, četvrtom kralju iste dinastije (zbog nadomorske visine na kojoj je podignuta, deluje kao da je viša od Keopsove). Menkorova piramida je najmanja – deset puta manja od Kefrenove. U blizini se nalazi i Velika Sfinga – veličanstveni polučovek polulav. Egiptolozi procenjuju da datira iz 2.520. godine pre nove ere.
Piramide se izgrađene kao izraz moći faraona i ujedno su služile kao velike grobnice ovih moćnika i njihovih najbližih srodnika. Danas su upisane u UNESKO-vu listu svetske baštine i smatraju se jednim od najboljih mesta za istraživanje drevnog Egipta.
Abu Simbel – u Ramzesovo ime
Abu Simbel je arheološko nalazište u Egiptu sa nizom neverovatnih staroegipatskih spomenika, prepoznatljivo po hramovima u stenama. Posebna turistička atrakcija su dva hrama posvećena Ramzesu II, koji datiraju još od 1279. godine pre nove ere (13. vek p.n.e.). Naime, ova svetilišta podigao je jedan od najpoznatijih egipatskih faraona, Ramzes II a sve s ciljem da ovekoveči sebe i pokaže veličinu svoje vladarske moći. Uklesani u stenama sa impozantnim statuama poput stražara, hramovi su posvećeni ne samo Ramzesu, već i njegovoj ženi Nefertari, kao i bogovima Amonu Ra, Ptahu i boginji Hator.
Abu Simbel nalazi se zapadnoj obali reke Nil, južno od Asuana, a sve do 1813. godine bio je skriven ispod peska. Premda je njegovo otkriće bilo fascinantno, još interesantnija je činjenica da je hram u 20. veku preseljen. UNESCO je šezdesetih godina 20. veka finansirao i nadgledao projekat preseljenja drevnog kompleksa s jedne lokacije na drugu, zbog porasta vodostaja jezera Naser i izgradnje brane u Asuanu. Mesto na kome su se hramovi dotad nalazili danas je pod vodom. Oko 800 radnika i 100 inžinjera radilo je na premeštanju monumentalnih građevina, koje su prethodno rastavljene na više od 1.000 delova (svaki je bio težak preko 30 tona)!
U svakom slučaju, Abu Simbel – čudo drevne arhitekture – spašen je i otvoren za posetioce.
Hram u Luksoru – u čast boga Amona
Luksorski hram se nalazi na istočnoj obali reke Nil, u centru Luksora i deo je drevnog egipatskog grada Tebe. Podignut još u 14. veku pre nove ere pod pokroviteljstvom devetog faraona 18. dinastije Amenhotepa III, posvećen je bogu Amonu.
Čitav kompleks hramova u Luksoru zapravo je osnovan oko 1.400 godine pre nove ere, a za njegovu izgradnju najzaslužniji su pomenuti faraon Amenhotep III, kao i kasnije Tutankamon i Ramzes Veliki. Čak je i u doba rimske vladavine korišćen kao zgrada vlade i tvrđava.
Danas, zajedno sa hramom Karnak i Dolinom kraljeva, hram u Luksoru čini deo UNESCO-ve svetske baštine „Teba i njena nekropola“. U 20. veku pronađeno je na hiljade fragmenata u blizini hrama u Luksoru, koji sadrže isklesane i slikane detalje hijeroglifskih tekstova i raznih scena rituala u hramu. Svaki od njih je idetnifikovan, obeležen, mnogi su spojeni i ponovo sastavljeni u cele zidne scene.
Na ulasku u hram nalaze se granitni obelisk i dve sedeće statue Ramzesa II. Nekada su se ovde nalazila dva granitna obeliska – drugi je danas na čuvenom Trgu Konkord u Parizu.
Kompleks je neverovatno očuvan i svrstava se među deset najboljih turističkih atrakcija koje treba posetiti u Egiptu.
Dendera
Na nekih 80 kilometara severno od Luksora, na zapadnoj obali Nila nalazi se kompleks Dendera. Sadrži neke od najbolje očuvanih i najpristupačnijih drevnih egipatskih ruševina koje se mogu naći u Egiptu, uključujući hramove, grobnice, pa čak i hrišćansku kapelu.
Najistaknutije mesto u Denderi pripada hramu Hator iz ptolemejskog doba. Datira iz prvog veka pre nove ere, pa je tako doživeo konstantan razvoj tokom Ptolomejevog i rimskog doba. U prilog tome govore različiti arhitektonski elementi kao aluzija na egipatske vladare i rimske careve, među kojima su i Neron, Domicijan i Trajan.
Egiptolozi smatraju da je kompleks Dendera izgrađen na ostacima nekih starijih struktura i da je u celini mnogo stariji. U njemu se nalazi kapela posvećena boginji Izidi, Domicijanova i Trajanova kapija, kao i hrišćanska bazilika iz perioda kasnog Rimskog carstva. Poseban šarm mestu daju stare kuće, kako iz egipatskog tako i rimskog doba.
Mnogi turisti prilikom posete Luksoru i Dolini kraljeva prave jednodnevne izlete do Dendere, što je verovatno najpraktičniji način da se istraži čitav kompleks i hram Hator.
U većini hotela na egipatskoj obali zapravo postoji mogućnost organizovanih tura sa vodičem do najznačajnijih znamenitosti duž reke Nil. Neki od ovih izleta su kraći – putuje se, primera radi, iz Hurgade do Doline kraljeva ili piramida u Gizi.
S druge strane, tu je i opcija krstarenja Nilom, te višednevnog obilska drevnih lokaliteta na levoj i desnoj obali reke do Abu Simbela na krajnjem jugu Egipta. Na kraju, jedno je izvesno, misteriozne i grandiozne statue faraona zapanjuju posetioce koji hodočaste i dolaze da otkriju veličanstvene početke ljudske civilizacije.
